Πλαγιοκεφαλία στα μωρά: αίτια, συμβουλές και θεραπεία

Για να κατανοήσετε γιατί συμβαίνει η πλαγιοκεφαλία σε ένα βρέφος καλό θα ήταν να γνωρίζετε τα εξής: Το κεφάλι ενός νεογέννητου απαρτίζεται από 7 διαφορετικά οστά, τα οποία είναι ενωμένα μεταξύ τους. Το σημείο στο οποίο ενώνονται λέγεται ραφή. Οι ραφές είναι σημαντικές διότι δίνουν δύο σημαντικές δυνατότητες στο κεφάλι:
Α) Το κεφάλι γίνεται ευλύγιστο και εύπλαστο, έτσι, μπορεί να περάσει μέσα από τον κόλπο κατά τη διάρκεια του τοκετού.
Β) Οι ραφές παρέχουν χώρο για να αναπτυχθεί ο εγκέφαλος του μωρού.

Τι είναι η πλαγιοκεφαλία;

Πλαγιοκεφαλία σημαίνει ότι το κεφάλι του μωρού/βρέφους έχει ασυμμετρία. Αυτό συμβαίνει γιατί το κεφάλι είναι εύπλαστο και ευλύγιστο. Επίσης, διακρίνεται μία πεπλατυσμένη περιοχή στο πίσω πλάγιο μέρος. Οι γονείς πολύ εύκολα θα αντιληφθούν ότι μωρό παρουσιάζει κεφάλι με παράξενο σχήμα. Συνήθως η πίσω πλάγια πλευρά του κεφαλιού επιπεδώνεται και το αυτί σε αυτήν την πλευρά σπρώχνεται προς τα εμπρός.

Η διάγνωση γίνεται από τον γιατρό ο οποίος θα εξετάσει το παιδί, αφού πρώτα πάρει λεπτομερές ιστορικό το οποίο αφορά την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και τους πρώτους μήνες ζωής. Κάποιες φορές μπορεί να ζητήσει να γίνουν επιπλέον εξετάσεις, όπως ακτινογραφίες, αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

Ποια είναι τα αίτια της πλαγιοκεφαλίας και πώς εκδηλώνεται;

Πλαγιοκεφαλία εκ θέσεως: κύρια αιτία πλαγιοκεφαλίας αποτελεί η θέση που κοιμάται/ξαπλώνει το μωρό ή το βρέφος. Η πλαγιοκεφαλία στην περίπτωση αυτή οφείλεται στην παρατεταμένη επαφή/πίεση μιας συγκεκριμένης περιοχής στο κεφάλι. Αυτό συμβαίνει όταν το μωρό ξαπλώνει ή κοιμάται αρκετές ώρες σε συγκεκριμένη θέση. Το σημείο όπου δέχεται την πίεση γίνεται επίπεδο λόγω της ευπλαστότητας του κεφαλιού.

Ραιβόκρανο: Στο ραιβόκρανο το κεφάλι του μωρού γέρνει από την μία πλευρά. Αυτό συνήθως οφείλεται στο γεγονός ότι οι μύες του λαιμού είναι σφιχτοί ή κοντοί από τη μία πλευρά, με αποτέλεσμα να υποχρεώνουν το κεφάλι να γέρνει προς την πλευρά τους.

Κρανιοσυνοστέωση: Κάποιες φορές οι ραφές κλείνουν πρόωρα (κολλούν δηλαδή τελείως τα κόκαλα μεταξύ τους, πριν την ώρα τους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να μεγαλώσουν άλλο). Η κατάσταση αυτή ονομάζεται πρόωρη σύγκλιση μίας ή περισσότερων ραφών κρανίου. Μπορεί να είναι μεμονωμένη κατάσταση ή σχετίζεται με σύνδρομα.

Πώς θεραπεύεται/προλαμβαίνεται η πλαγιοκεφαλία;

Η θεραπεία της πλαγιοκεφαλίας έχει άμεση σχέση με την αιτία. Αν η αιτία της πλαγιοκεφαλίας είναι το ραιβόκρανο τότε η φυσιοθεραπεία θα βελτιώσει το ραιβόκρανο και σύντομα θα εξαφανίσει το πρόβλημα της πλαγιοκεφαλίας.

Σε περίπτωση που η πλαγιοκεφαλία είναι αποτέλεσμα κρανιοσυνοστέωσης, τότε θα πρέπει να αντιμετωπισθεί πρώτα η κρανιοσυνοστέωση χειρουργικά. Στην πλειοψηφία όμως των περιπτώσεων, η πλαγιοκεφαλία οφείλεται στη θέση του κεφαλιού. Γι’ αυτό ονομάζεται πλαγιοκεφαλία θέσεως.

Συμβουλές

Σε συντριπτική πλειοψηφία, η πλαγιοκεφαλία θέσεως στα παιδιά μπορεί να βελτιωθεί με απλές μεθόδους. Πιο κάτω ακολουθούν απλές συμβουλές σε γονείς:

Προσπαθήστε όταν βάζετε το μωρό/βρέφος για ύπνο, να τοποθετείτε το κεφάλι στην αντίθετη πλευρά από αυτήν που συνήθιζε μέχρι τώρα.

Σκεφτείτε να αλλάξετε τη θέση του κρεβατιού μέσα στο δωμάτιο. Μπορεί να υπάρχει κάτι μέσα στο δωμάτιο που να κεντρίζει το ενδιαφέρον του παιδιού, με αποτέλεσμα να θέλει να το κοιτάζει επίμονα.

Όσο το μωρό δεν κοιμάται, προσπαθήστε να το κρατάτε μπρούμυτα. Σε αυτή τη θέση βοηθάτε το μωρό να αναπτύξει ένα "όμορφο" κεφάλι αλλά ταυτόχρονα έχει τη δυνατότητα να εξερευνήσει το περιβάλλον. ΠΡΟΣΟΧΗ να το επιβλέπετε όλο αυτό τον χρόνο.

ΠΡΟΣΟΧΗ στα διάφορα ειδικά μαξιλάρια που κυκλοφορούν για τη θεραπεία της πλαγιοκεφαλίας. Η Αμερικάνικη Παιδιατρική Εταιρεία δεν συστήνει κανένα μαξιλάρι που περιορίζει τις κινήσεις της κεφαλής. Μην τα αγοράσετε ποτέ από μόνοι σας. Να τα χρησιμοποιήσετε μόνο αν σας δοθούν από ειδικό γιατρό.

Η πρόγνωση των παιδιών με πλαγιοκεφαλία είναι άριστη. Μεγαλώνοντας το παιδί αρχίζει να χρησιμοποιεί διαφορετικές θέσεις τοποθέτησης του σώματος και της κεφαλής του. Συνήθως το πρόβλημα λύνεται χωρίς καμιά θεραπεία μέχρι τα πρώτα γενέθλια.